بالکان بازار اقتصادی جذاب برای تجار ایرانی
تاریخ انتشار: ۱۷ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۵۶۰۲۲۰
روزنامه ایران: این در حالی است که شاکله اقتصادی و دیگر اشتراکات سیاسی و فرهنگی میان ایران و کشورهای این حوزه، بستر مناسبی را برای به جریان انداختن تعاملات گسترده و همه‌جانبه فراهم کرده است؛ امری که دولت سیزدهم ذیل سیاست خارجی اقتصادمحور خود آن را مورد توجه قرار داده است و در شرایطی که شماری از کشورهای حوزه بالکان از جمله صربستان به تدریج در حال فاصله گرفتن از سیاست وابستگی به کشورهای بزرگ اروپا و امریکا هستند، می‌کوشد از امکان‌های موجود برای توسعه همه‌جانبه روابط با این کشورها بهره ببرد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
کشورهای حوزه بالکان از منظر سیاسی و اقتصادی از چه جایگاهی در مناسبات بین‌الملل بهره‌مند هستند؟
کشورهای غربی شامل امریکا و بسیاری از کشورهای بزرگ اروپا به بالکان و اروپای‌شرقی به‌عنوان یک منطقه استراتژیک نگاه می‌کنند که می‌توانند با نفوذ در آنجا تسلط خود را بر نواحی شرقی‌تر از جمله روسیه و حتی کشورهای اوراسیا بیشتر کنند.
اروپایی‌ها پیش از جنگ جهانی اول به این ناحیه به‌عنوان یک فضای حیاتی برای خود نگاه می‌کردند. آنها بعد از اینکه توانستند در دوره‌های استعمار و رقابت، نواحی مورد‌نظرشان را در آفریقا و آسیای‌شرقی و مناطق مختلف استراتژیک دنیا تصاحب کنند، در نهایت تنها جایی که باقی مانده بود و جدال‌ها در آنجا آغاز شد و همان جدال‌ها سرمنشأ جنگ‌های اول و دوم جهانی شد، اروپای‌شرقی بود. از این حیث اروپای‌شرقی می‌تواند برای کشورهای مختلف اروپایی و غربی یک جایگاه استراتژیک داشته باشد.
برای جمهوری اسلامی ایران، ابعاد سیاسی و اقتصادی رابطه با کشورهای این حوزه در چه زمینه‌‌هایی تعریف می‌شود؟
ایران همواره به بالکان و اروپای‌شرقی به‌عنوان دروازه ورود به غرب نگاه می‌کند؛ یعنی مشخصاً ایران همواره اروپای‌شرقی را به‌عنوان دروازه ورود به غرب اروپا نگاه می‌کرده است.
پیش از این، آقای امیرعبداللهیان به طور مشخص تعبیری را درباره اروپای‌شرقی و بالکان به کار بردند و گفتند: «این منطقه بخشی از شرق است که در غرب قرار دارد.» هرچند این یک تعبیر گفتمانی است اما از آنجایی که اروپای‌شرقی از لحاظ گفتمانی و فرهنگی قرابت‌های زیادی با ایران دارد، کشورمان آنها را بخشی از شرق تلقی می‌کند ولی از لحاظ ژئوپلیتیک و حتی از نظر اقتصادی هم می‌تواند به اروپای‌شرقی و به طور مشخص بالکان به‌عنوان دروازه ورود حتی کالاهای ایرانی و تبادلات اقتصادی با اروپا نگاه کند.
چرا با وجود قرابت‌های فرهنگی و حتی دینی بسیار میان ایران و کشورهای این منطقه از جمله صربستان و بوسنی‌وهرزگوین، وجوه همکاری‌های مشترک سیاسی و اقتصادی با این کشورها به طور جدی در سیاست خارجی کشور مورد توجه قرار نگرفته است؟
اگر بخواهیم نگاه کارشناسانه به اقتصاد سیاسی ایران در سال‌های بعد از انقلاب داشته باشیم، باید گفت اولویت‌بندی تبادلات اقتصادی کشور خیلی بر اساس مسائل استراتژیک آن نبوده است؛ در حقیقت ما استراتژی اقتصاد بین‌الملل برای دیپلماسی اقتصادی نداشتیم و به همین دلیل شاهد نوعی عدم تمرکز یا شاید عدم اولویت‌بندی در این تبادلات بوده‌ایم. این در حالی است که اگر می‌خواستیم بر اساس این استراتژی، مسائل اقتصادی خود را در مسائل بین‌الملل دنبال کنیم، شاید باید از این ظرفیت بالقوه خیلی بیشتر از اینها استفاده می‌کردیم.
اگر بخواهم به یک شاخص اشاره کنم، می‌توان گفت ظرف یک سال گذشته بعد از روی کار آمدن دولت جدید با توجه به تغییر در اولویت‌بندی‌های سیاست خارجی ایران که به وجود آمده است، ایران فقط با صربستان 50 درصد افزایش تبادلات داشته است و به راحتی با یک پیش‌بینی اولیه می‌توان گفت این رقم تا نیمه اول 2023 به 100 درصد افزایش در حجم تبادلات تجاری با این کشور خواهد رسید.
در عرصه اقتصادی چه امکان‌های مشترکی برای تقویت تبادلات دوجانبه ایران با مجموع کشورهای حوزه بالکان وجود دارد؟
اقتصاد ایران با اقتصاد ناحیه بالکان کاملاً یک اقتصاد مکمل است. ظرفیت‌های خوبی در حوزه کشاورزی و انرژی میان ایران و منطقه بالکان وجود دارد. کشورهای این حوزه می‌توانند در زمینه‌های مختلف کشاورزی به ایران کمک کنند و کشورمان هم با توجه به غنایی که در تولید و پخش انرژی در جهان دارد، می‌تواند به رفع آسیب‌پذیری‌ای که بالکان از نظر انرژی دارد، کمک کرده و امنیت انرژی را در این منطقه تکمیل کند. در مجموع اقتصاد دو منطقه کاملاً مکمل است و هیچ نگرانی‌ای بابت توسعه این روابط در میان این کشورها وجود ندارد.
سیاست راهبردی ایران برای ایجاد روابط سیاسی مؤثر با بالکان با تکیه بر چه مؤلفه‌هایی طراحی شده و اجرا می‌شود؟
سیاست دولت سیزدهم، سیاست نگاه به «شرق» است. البته این «شرق» هم در تعبیری از سوی مقام معظم رهبری مورد توجه قرار گرفته و هم در سخنان رئیس‌جمهور در راستای تبیین گزاره‌هایی مطرح شده است که شرق و غرب را از منظر مفهومی و گفتمانی مورد توجه قرار می‌دهد؛ یعنی ایران آماده است تبادلات سیاسی خود را با هر بخشی از جهان که در قبال نظام سلطه استقلال داشته باشد، توسعه دهد. بالکان و به‌طور مشخص‌تر صربستان، از خود ظرفیت‌های استقلال‌طلبانه‌ای در قبال این نفوذ سلطه‌گرانه از سوی نظام سلطه نشان داده است. از این رو در همین یک سال گذشته سفرهای متعددی میان مقامات ایران و صربستان انجام شده است. در ماه‌های اخیر رئیس سازمان توسعه تجارت ایران و آقای علی باقری به صربستان سفر کردند. همچنین آقای رئیسی هم با رئیس‌جمهور صربستان در حاشیه اجلاس سران سازمان ملل دیدار دوجانبه داشتند. مجموع این دیدارها نشان می‌دهد، کشورهای بالکان ازجمله صربستان می‌خواهند نقش مستقل‌تری ایفا کنند. ایران هم متمایل است روابط دیپلماتیک خود را با همه کشورهای مستقل دنیا توسعه دهد، از این حیث معتقدم ظرفیت سیاسی بین دو کشور برای توسعه روابط بسیار بالاست. طبق توافقی که صورت گرفته است، تا قبل از عید نوروز رئیس‌جمهور صربستان به‌عنوان اولین رئیس‌جمهور یک کشور اروپایی به ایران سفر می‌کند و با توجه به زمینه‌سازی‌هایی که در دستور کار دوطرف قرار دارد، انعقاد توافقنامه‌های همکاری مشترک در زمینه‌های مختلف، روابط اقتصادی و سیاسی به شکل جهش‌واری افزایش خواهد یافت.
برخلاف تلاش صربستان برای فاصله گرفتن از سیاست‌های سلطه‌طلبانه بازیگران بزرگ غرب، آلبانی به‌عنوان یکی دیگر از کشورهای مهم این حوزه، تحت نفوذ مستقیم امریکا و شرکای اروپایی‌اش قرار گرفته که این کشور را به محملی برای تقابل با جمهوری اسلامی تبدیل کرده‌اند، این را چطور می‌بینید؟
آلبانی کشوری است که اقداماتش برای ایرانی‌ها تأسف‌برانگیز است. این در حالی است که ایران با آلبانی قرابت‌های فرهنگی بسیار زیادی دارد که از همه کشورهای دیگر بالکان بیشتر است. آلبانی یکی از کشورهایی است که نوروز در یونسکو به نام آن ثبت شده است. ولی امروزه استقلال سیاسی این کشور در حال از بین رفتن است، یعنی در سال‌های گذشته روندی شکل گرفته که به معنای واقعی کلمه استقلال سیاسی این کشور را از بین برده است، به شکلی که یک سری از کشورهای غربی و گروهک‌های سیاسی تروریستی برای هیأت حاکمه این کشور تصمیم‌گیری می‌کنند و همه رفتارهای سیاسی آلبانی بر اساس خواست این کشورها و گروه‌ها شکل می‌گیرد. از این حیث، خیلی تأسف‌برانگیز است که امروز استقلال سیاسی کشوری که از نظر فرهنگی این اندازه به ایران نزدیک است و ایرانی‌ها به مردم آلبانی علاقه‌مند هستند، از دست رفته است. با فرایندی که این کشور طی می‌کند، نمی‌توان چشم‌انداز مثبتی را برای آن تصور کرد.
دولت آقای رئیسی بر روند توسعه همه‌جانبه رابطه با کشورهایی که تا پیش از این خیلی در سیاست خارجی به آنها توجه نشده بود، تمرکز ویژه‌ای کرده است. آیا سفرهای متعدد دیپلماتیک میان مسئولان کشور با کشورهای دارای اولویت را می‌توان فراتر از رفت و آمدهای متعارف دیپلماتیک، در چهارچوب تحقق اهداف سیاسی و دیپلماسی اقتصادی دولت سیزدهم ارزیابی کرد؟
دقیقاً اتفاق ویژه‌ای در حوزه سیاست خارجی در دولت سیزدهم رخ داده است. اگر بخواهم یک ارزیابی 20 ساله از سیاست خارجی ایران در یک جمله بگویم، تحولی که در یک سال گذشته اتفاق افتاده این است که ما فراتر از این سفرها و تعاملاتی که برقرار شده است، دارای یک سیاست خارجی دارای اولویت و با برنامه شده‌ایم. مثالی برای تأیید این گزاره می‌آورم؛ آفریقا منطقه‌ای است که امروز در دنیا خیلی از کشورها هدف‌گذاری اقتصادی بسیاری برای آن داشته‌اند. ما طی سال‌های قبل از روی کار آمدن دولت سیزدهم تقریباً هیچ توجهی به آفریقا نداشتیم. در حالی که کشور رقیبی مانند ترکیه در منطقه در 13 سال گذشته بیشتر از 50 سفر در سطح رئیس دولت یا وزیر خارجه به منطقه آفریقا داشته‌اند. خب ما هیچ وقت برای این منطقه برنامه‌ریزی نکرده بودیم حتی در آسیای جنوب‌شرقی. به عنوان مثال کره‌جنوبی تا قبل از اتفاقات سال 2017 جزو سه یا چهار کشور با بیشترین حجم تبادلات اقتصادی با ایران بود، ولی شاهدیم که طی 10 سال قبل از آن، هیچ سفری توسط مقام‌های رسمی ایران به کره‌جنوبی انجام نشده است. بنابراین دولت پیشین نمی‌دانست اولویت‌هایش در تبادلات دیپلماتیک و اقتصادی چیست؛ زیرا درگیر یک سری مسائل در سیاست خارجی بود که تمرکز خود را از مسائل کلیدی دور کرده بود، اما اتفاقی که در یک سال گذشته رخ داده این است که امروزه دولت سیزدهم با وجود همه محدودیت‌های بین‌المللی که توسط نظام سلطه برای کشور به‌وجود آمده است، با برنامه و اولویت‌بندی کارهای خود را پیش می‌برد و این خودش یک اتفاق بسیار امیدوارکننده است و چشم‌انداز روشنی را در عرصه سیاست خارجی نشان می‌دهد.
انتهای پیام/
منبع: ایران آنلاین
کلیدواژه: کشورهای حوزه بالکان مورد توجه قرار یک سال گذشته اروپای شرقی اولویت بندی سیاست خارجی دولت سیزدهم رئیس جمهور
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۵۶۰۲۲۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
دبیرکل اتاق ایران و عراق: دلار می‌ریزد
جهانبخش سنجابی شیرازی در گفتوگو با تسنیم درباره نوسانات اخیر بازار ارز گفت: نوسانات نرخ ارز تابع دو روند است که اولی انتظارات تورمی و دومی منطق اقتصادی است. منطق اقتصادی تابع قابل پیش‌بینی است و سازوکارهای مشخص خود را دارد، بنابراین در عمل نرخ ارز در بلندمدت را منطق اقتصادی مشخص خواهد کرد که باید این نرخ را پذیرفت.
وی در مورد تأثیر انتظارات تورمی بر بازار ارز گفت: هر گونه تغییر و تحول فضای سیاسی، اجتماعی، احساس ناامنی، بروز هیجانات، شروع کاری در سال جدید و... بر انتظارات تورمی تأثیرگذار است و این روزها شاهد هستیم که هیجانات لحظه‌ای در نوسانات نرخ ارز با شتاب فزاینده اثر خود را می‌گذارد.
این فعال اقتصادی ابراز کرد: هیجانات شتاب‌زده فاقد منطق اقتصادی است، چرا که در دو هفته یا یک ماه گذشته اتفاق محسوسی در اقتصاد و تجارت کشور روی نداده است تا بخواهد نرخ ارز را بنیادی افزایش دهد.
سنجابی با بیان اینکه تغییرات نرخ ارز در هفته‌های اخیر نشان می‌دهد که انتظارات تورمی بر مردم چیره شده است، تأکید کرد: انتظارات تورمی به‌دلیل تنش‌های سیاسی منطقه‌ای موجب شده است نرخ ارز در بازار غیررسمی افزایش یابد.
این فعال اقتصادی تصریح کرد: این موضوع شرایطی را فراهم کرده است تا برخی سفته‌بازها بیشترین استفاده را از این تنش‌ها ببرند، چون آنها بهتر از مردم عادی می‌دانند که افزایش نرخ ارز نمی‌تواند به‌صورت طولانی‌مدت ادامه داشته باشد، بنابراین تلاش می‌کنند در کمترین زمان ممکن بیشترین بهره را از تنش‌های سیاسی ببرند و یا حتی به این تنش‌ها دامن بزنند.
دبیرکل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق اظهار کرد: به‌نظر بنده، در کوتاه‌مدت باید نرخ ارز را به‌شکل‌های مختلف حفظ کرد، یکی از این اقدامات آگاه کردن مردم است، به‌عنوان نمونه، ترسیم چشم‌اندازی مشخص و اطمینان‌بخش از اینکه روند ناامن‌کننده در ابعاد اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و امنیتی در کشور وجود ندارد، راهگشاست.
وی بیان داشت: اقدام دیگری که می‌توان برای آرام کردن انتظارات مردم انجام داد این است که واقعیت‌های اقتصادی توسط بانک مرکزی و دولت تبیین شود؛ مثلاً اینکه آیا این نوسان نرخ ارز بر اساس منطق و متغیرهای اقتصادی نیست.
سنجابی اضافه کرد: بهتر است این آمار توسط افراد غیررسمی‌تر و محبوب‌تر و افرادی که سودی در ارائه واقعیت‌ها به‌دست نمی‌آورند مطرح شود تا آرامش به فضای سیاسی، رسانه‌ای و روانی جامعه تزریق شود تا حداقل در کوتاه‌مدت روند شتابان افزایش نرخ ارز کند و کنترل شود.
* روند افزایش نرخ ارز متوقف خواهد شد
این تحلیلگر اقتصادی ادامه داد: روند افزایش نرخ ارز قطعاً در میان‌مدت متوقف خواهد شد و با هر شدتی که هیجانات موجب شده است نرخ ارز افزایش یابد، با همان شدت هم تخلیه خواهد شد و نرخ ارز به قیمت‌های قبلی بازمی‌گردد.
وی گفت: بنده به‌عنوان یک کارشناس مستقل عنوان می‌کنم که قطعاً به‌دلیل تورم بالا در کشور نرخ ارز در طول امسال درصدی افزایش می‌یافت، همان‌طور که در سال گذشته افزایش حدود 20درصدی نرخ ارز به‌دلیل تورم بالا در کشور را تجربه کردیم.
سنجابی در پایان تأکید کرد: به‌طور قطع نوسانات چند هفته اخیر بازار ارز بیش از این که ریشه اقتصادی داشته باشد، ریشه سیاسی ـ امنیتی دارد و با همان شدتی که رشد کرده است با همان شدت نیز سقوط خواهد کرد، بنابراین مردم باید دقت کنند که حتی برای کسب سود در دام سفته‌بازها نیفتند تا آسیبی متوجه سرمایه‌هایشان نشود.
فوری/ انفجار در مناطق مرکزی ایران / اسرائیل به ایران، عراق و سوریه حمله کرد